สิ่งที่แตกต่างออกไปจากเพื่อนร่วมรุ่นทั้งหลายคือ เอ็กซ์โพลเรอร์ใหม่ถูกพัฒนาบนพื้นตัวถังของเก๋งขนาดกลางอย่าง ฟอร์ด ทอรัส หรือ ลินคอล์น MKS และ MKT นั่นหมายความว่าเลย์เอาท์ในการวางเครื่องยนต์ จะเป็นแบบตามขวาง และขับเคลื่อนล้อหน้า แต่ก็มีรุ่นขับเคลื่อน 4 ล้อตลอดเวลาให้สัมผัสด้วย
ประเด็นหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงน่าจะมาจากการปรับปรุงบุคลิกของตัวรถให้สอดคล้องกับ ความต้องการของลูกค้ามากขึ้น เพราะการใช้พื้นฐานลักษณะนี้ ซึ่งมีระบบกันสะเทือนหน้าแบบปีกนกคู่ SLA และด้านหลังแบบมัลติลิงค์ มีจุดเด่นในเรื่องของความนุ่มนวล คล่องตัว และสมรรถนะในการยึดเกาะที่ดีกว่าเมื่อใช้งานบนทางเรียบในลักษณะออนโรด แต่ข้อเสียคือ ความทนทาน และสมบุกสมบัน เวลาขับอยู่บนเส้นทางออฟโรด
ซึ่งฟอร์ดคงมองเห็นแล้วว่าลูกค้าในปัจจุบันเน้นประโยชน์ใช้สอยทางด้านไหนมากกว่ากัน อีกทั้งการใช้
เลย์เอาท์ลักษณะนี้ ทำให้ฟอร์ดสามารถหันมาคบกับเครื่องยนต์รหัส EcoBoost ได้ และนำเครื่องยนต์ 4 สูบเรียง 2,000 ซีซี พร้อมระบบไดเร็กต์อินเจ็กชัน และเทอร์โบมาวาง ซึ่งแม้จะมีกำลังขับเคลื่อนมากกว่าเครื่องยนต์วี6 4,000 ซีซีบล็อกเดิมด้วยตัวเลข 237 แรงม้า แต่ก็มีความประหยัดน้ำมันกว่า เพราะความจุของ กระบอกสูบที่น้อยกว่าเท่าตัว โดยในรุ่นนี้จะมีเฉพาะขับเคลื่อนล้อหน้าเท่านั้น ส่วน อีกทางเลือกเป็นเครื่องยนต์วี6 3,500 ซีซี พร้อมระบบวาล์วแปรผัน Ti-VCT 290 แรงม้า ที่ 6,500 รอบ/นาที แรงบิดสูงสุด 35.2 กก.-ม. ที่ 4,000 รอบ/นาที มีให้เลือกทั้งแบบขับเคลื่อนล้อหน้า หรือ 4 ล้อตลอดเวลา โดยทั้ง 2 รุ่นส่งกำลังด้วยเกียร์อัตโนมัติ 6 จังหวะรุ่นใหม่ล่าสุด
สำหรับ การบุกตะลุยบนทางออฟโรด ฟอร์ดเผยว่ายังทำได้ดีระดับหนึ่ง และมีการนำระบบการเลือกปรับอัตราทด ในส่วนของระบบถ่ายทอดกำลังของเกียร์ขับเคลื่อน 4 ล้อมาใช้ โดยระบบนี้ถูกเรียกว่า Terrain Management System มีลักษณะเป็นปุ่มหมุนบิด เพื่อให้ผู้ขับเลือกโหมดการกระจายกำลังตามสภาพเส้นทางข้างหน้า โดยมีทั้งแบบขับปกติ, ขับผ่านโคลน, ทราย หรือว่าหิมะไม่ต้องมานั่งเดาว่าจะใช้ 4H หรือ 4L ดี แค่ดูเส้นทางด้านหน้าว่าเป็นแบบไหน แล้วก็เลือกให้ตรงกันเป็นอันจบ ส่วนปุ่มตรงกลางกดสำหรับใช้ระบบ Hill Descent Control ควบคุมการลงจากทางลาดชันจัดๆ ด้วยความเร็วต่ำ เพื่อความปลอดภัย การผลิต เอ็กซ์โพลเรอร์ใหม่จะอยู่ที่โรงงานในเมืองชิคาโก้ ประเทศสหรัฐอเมริกา และมีราคาเริ่มต้นที่ 28,190 เหรียญสหรัฐฯ หรือ 930,000 บาท